W Szkocji jest w tej chwili ponad 120 destylarni whisky szkockiej. Jest to zatem dość obszerna kraina trunków, w których nie tak łatwo się połapać.
Whisky single malt dla początkujących - jak je wybrałem
- Starałem się wybrać ogólnodostępne single malt whisky
Świat whisky obfituje w edycje limitowane, degustacje, które mogą stanowić bardzo ekscytujące doświadczenia dla miłośników whisky. Jednak trzeba powiedzieć wprost. Po co komu informacja o tym, że jakaś whisky jest atrakcyjna, skoro jej zakup jest trudny lub wiadomo, że za jakiś czas jej nie będzie?
- Starałem się wybrać whisky o różnorodnych profilach smakowych
Single malt whisky, jako kategoria trunków, zdecydowanie prezentuje największe zróżnicowanie smakowe wewnątrz jednego rodzaju trunków. Jest to przedział od smaków deserowych do smaków dymnych. Uznałem, że na tym etapie musimy choćby liznąć ich wszystkich. Na tym etapie trzeba napisać też jasno: różnice pomiędzy dwoma single maltami są znacznie bardziej wyraźne niż różnice pomiędzy różnymi blendami. Często spotykane kłótnie „znawców”, którzy twierdzą, że jeden blend jest 100x albo nawet 200x lepszy od drugiego, bledną w obliczu single malt whisky. W zasadzie to można by napisać, że osoby, które kłócą się o takie rzeczy nie mają nawet pojęcia jak bardzo nie mają pojęcia o whisky.
Kolejne kryteria
- Dym dopiero teraz
Pod innym przeglądem pojawiło się dużo opinii o tym, że brakuje w nim whisky dymnej. Abstrahując od komentarzy skrajnych, według których „trzeba dać Laphroaiga na samym początku żeby się początkujący nauczył” to uważam, że wciskanie komuś whisky dymnych na siłę jest nonsensem. Owszem, przyznaję, że nieliczny odsetek pijących lubi whisky dymne po pierwszym spróbowaniu, ale dowiedziałem się o tym fakcie będąc praktykiem i obserwując zrażone miny wielu degustujących niegotowych na whisky mocno torfowe. Według mnie dobry moment na whisky torfową to kiedy zainteresowanie tematem whisky jest na tyle duże, że degustator zaczyna sam jej szukać. Napisawszy to uważam, że whisky torfowych nie można się bać, ale o tym opowiem w jednym z kolejnych wpisów.
- Poniższe whisky to wybór subiektywny
Zawsze kiedy mogę podkreślam, że jestem praktykiem, a nie teoretykiem. To co mówię płynie oczywiście z przemyśleń, ale zawsze popartych obserwacjami rzeczywistości. To, co napisałem powyżej wcale nie oznacza, że musisz się ze mną zgadzać. W ogóle nie ma takiej konieczności.
No dobra, zobaczmy zatem jakie są najlepsze whisky single malt dla początkujących:
I. Auchentoshan 12 yo
Jak wiadomo whiskey irlandzkie słyną z tego, że są trzykrotnie destylowane. Warto jednak pamiętać o tym, że istnieją wciąż destylarnie, które produkują w ten sposób whisky w Szkocji, a Auchentoshan wręcz z tego słynie. Potrójna destylacja sprawia, że mamy do czynienia z whisky o lekkim i łagodnym profilu, co sprawiło, ze wybrałem ją jako whisky nr 1 w tym przeglądzie i bez wątpienia może podobać się miłośnikom tych alkoholi.
Podsumowanie
Auchentoshan reprezentuje region Lowlands. Destylarnia ta powstała w 1823 roku i ma moc przerobową sięgającą 2.000.000 litrów rocznie. Należy ona do firmy Morrison Bowmore, czyli de facto do amerykańsko-japońskiego koncernu Beam-Suntory. Tak, to Ci od Jim Beama.
- Region: Lowlands
- Moc przerobowa: 2.000.000 litrów rocznie
- Właściciel: Morrison Bowmore (Beam Suntory)
II. Glenkinchie 12 yo
Glenkinchie to whisky z Lowlands, czyli ogrodów Szkocji, która słynie z łagodnych, roślinnych i floralnych aromatów, które są łatwe do zaakceptowania na podniebieniu przez osobę początkującą, ale jednocześnie wyraźnie inne od słodszych whisky ze Speyside. Producent Glenkinchie uwzględnił ją w kolekcji Classic Malts, czyli zestawie whisky, które najlepiej reprezentują swoje regiony.
Podsumowanie
Glenkinchie to popularna destylarnia z regionu Lowlands, która powstała w 1837 roku i jej roczna moc produkcyjna to 2,5M litrów. Glenkinchie należy do koncernu DIAGEO. Warto dodać, że oprócz Johnniego Walkera, koncern ten ma także 28 destylarni whisky słodowej w Szkocji, które łącznie produkują w ciagu roku aż 115M litrów szkockiej.
- Region: Lowlands
- Moc przerobowa: 2.500.000 litrów rocznie
- Właściciel: DIAGEO
III. Glenlivet 12 yo
Glenlivet to sława ze Speyside. Kilka lat temu destylarnia podwoiła swoją moc produkcyjną co sprawia, że wśród znanych destylarni konkurować z nią mogą jedynie Glenfiddich i Glen Ord. Glenlivet to malt lekki, waniliowy, roślinny.
Podsumowanie
Glenlivet to destylarnia gigant o mocy przerobowej sięgającej ponad 10M litrów rocznie, która często polecana jest jako whisky single malt dla początkujących. Jak by ktoś nie wiedział, to bardzo dużo. Glenlivet należy do koncernu Pernod Ricard, który jest właścicielem także innych znanych marek jak Ballantine’s i Chivas Regal.
- Region: Speyside
- Moc przerobowa: 10.000.000 litrów rocznie
- Właściciel: Chivas Brothers Ltd (Pernod Ricard)
Czy dodawać coli?
Jeśli przeszliście już przegląd whisky dla początkujących to jest to Wasze 4. spotkanie z single maltem i z pewnością dostrzegacie już, że intensywność smaku tej whisky jest bardzo wysoka. Bez wątpienia, może się to podobać. W tym zestawie whisky cola nie będzie potrzebna, jednak jeśli chcecie wiedzieć czy warto jej dodawać, obejrzyjcie moje video na ten temat!
IV. The Singleton 12 yo
The Singleton to bez wątpienia jedna z najsławniejszych na świecie whisky single malt dla początkujących. To whisky słodka, łagodna i lekka w naturze. Sytuacja, którą wnosi do gry ta whisky jest bardo ciekawa ponieważ nie pochodzi ona z jednej destylarni! Pierwotnie whisky te produkowano w destylarni Auchroisk, ale dzisiaj powstaje ona w aż trzech destylarniach:
- Konsumenci z USA piją whisky The Singleton produkowaną w destylarni Glendullan
- W Azji piją whisky The Singleton produkowaną w destylarni Glen Ord
- Nabywcy z Europy piją whisky The Singleton produkowaną w destylarni Dufftown
Te trzy destylarnie mogą wyprodukować 22.300.000 litrów alkoholu rocznie.
Podsumowanie
The Singleton na rynku europejskim to whisky z destylarni Dufftown, która powstała w 1896 roku. Szczyci się mocą przerobową na poziomie niespełna 6M litrów. The Singleton należy do koncernu DIAGEO, który jest największym producentem alkoholi na świecie. Jego najsławniejszym produktem jest omawiany już wielokrotnie na moim kanale blend Johnnie Walker.
- Region: Speyside
- Moc przerobowa: Europejska wersja whisky The Singleton pochodzi z destylarni Dufftown, której moc przerobowa to około 6.000.000 litrów rocznie. Warto jednak dodać, ze jako marka oparta o trzy destylarnie, łączna moc przerobowa marki The Singleton to 22.300.000 litrów rocznie, co czyni markę The Singleton najpotężniejszą marką świata.
- Właściciel: DIAGEO
Kieliszki do picia whisky
Oczywiście, whisky to podstawa, ale jak wiadomo single malty to nie łycha do coli. O ile whisky z tej listy można od biedy wypić w tumblerze i to być może nawet z lodem, na pewno najbardziej profesjonalne podejście wymagać będzie zastosowania kieliszków tulipanowych. Z dumą mogę napisać, że już wiele lat temu zacząłem dostarczać takie kieliszki fanom whisky i to w formie najwspanialszej ponieważ ręcznie formowanej.
V. Aberlour 12 yo
Aberlour to whisky ze Speyside, która słynie z leżakowania w beczkach po sherry, co wniesie do gry aromaty suszonych owoców i konfitur. Według mnie będzie to wyraźna zmiana kierunku względem poprzednich whisky.
Podsumowanie
Aberlour 12 yo to popularna whisky single malt dla początkujących z regionu Speyside. Destylarnia Aberlour powstała w 1826 roku i produkuje rocznie 4M litrów. Właścicielem Aberlour jest firma Chivas Bros, która należy do koncernu Pernod Ricard, czyli tych od Ballantine’s. Pernod Ricard produkuje rocznie około 70M litrów whisky.
- Region: Speyside
- Moc przerobowa: 4.000.000 litrów rocznie
- Właściciel: Pernod Ricard
VI. Glendronach 12 yo
Kolejna whisky powstała pod wpływem beczek po sherry. Pełna w smaku i przyjemna.
Podsumowanie
Glendronach 12yo to popularna whisky z regionu Highlands. Destylarnia Glendronach powstała w 1826 roku i należy do koncernu Brown Forman, czyli właścicieli Jacka Danielsa. Jej roczna moc produkcyjna to niespełna 1,5M litrów.
- Region: Highlands
- Moc przerobowa: 2.500.000 litrów rocznie
- Właściciel: DIAGE
Aromaty
Jeśli interesują Cię single malty, z pewnością chcesz także wiedzieć jak zacząć je degustować z przyjemnością. Chcesz wiedzieć jak nauczyć się rozpoznawać w swojej whisky różne zapachy nazywane aromatami. Wbrew temu co wszyscy myślą, rozpoznawanie ich nie jest aż takie trudne, najgorsze jest przywołanie odpowiedniej nazwy aromatu. Na szczęście można tego się nauczyć dzięki wzorcom aromatycznym.
VII. Dalmore 12 yo
Dalmore to whisky z Highlands, w sławnej butelce z jeleniem „dwunastakiem”. Przez 9 lat leżakowana jest w beczkach po bourbonie i potem przez 3 lata w beczkach po sherry oloroso. Wanilia, rodzynki, skóra i dużo słodyczy.
Podsumowanie
Dalmore 12 yo to popularna whisky z regionu Highlands. Destylarnia ta powstała w 1839 roku i należy do firmy Whyte & Mackay. Jej roczna moc produkcyjna to ponad 4M litrów.
- Region: Highlands
- Moc przerobowa: 4.250.000 litrów rocznie
- Właściciel: Whyte & Mackay (Emperador)
VIII. Old Pulteney 12 yo
Daleko wysunięta na północ destylarnia whisky, która produkuje whisky nieco mniej przymilną niż poprzednicy, ale i tak postanowiłem wpisać ją na listę whisky single malt dla początkujących. Wielu miłośników whisky rozprawia o tym, czy czuć w niej smak słony. Możecie sprawdzić sami.
Podsumowanie
Old Pulteney 12yo to popularna whisky z regionu Highlands. Destylarnia Old Pulteney powstała w 1826 roku i należy do Inver House Distillers. Jej roczna moc produkcyjna to ponad 1,5M litrów.
- Region: Highlands
- Moc przerobowa: 1.600.000 litrów rocznie
- Właściciel: Inver House Distillers
IX. Springbank 10 yo
Szczerze mówiąc, nie jestem w 100% przekonany, że Springbank 10 yo to whisky single malt dla początkujących. Postanowiłem jednak umieścić ją w tym przeglądzie z dwóch powodów: po pierwsze to jedyna niekorporacyjna whisky w tym przeglądzie, a po drugie reprezentuje ona region, w którym w tej chwili działają tylko trzy destylarnie, a Springbank jest bez wątpienia najlepszą z nich.
Podsumowanie
Springbank 10 yo to popularna whisky z regionu Campbeltown. Destylarnia powstała w 1828 roku i należy do firmy J&A Mitchell, która jest także właścicielem destylarni Glengyle oraz słynnego niezależnego bottlera Cadenheads. Jej roczna moc produkcyjna to niespełna 750.000 litrów.
- Region: Campbeltown
- Moc przerobowa: 750.000 litrów rocznie
- Właściciel: J&A Mitchell
X. Caol Ila 12 yo
Caol Ila to whisky pochodząca z legendarnej wyspy Islay. To dymny malt, który z pewnością dla wielu osób będzie nowością. Niemniej uważam, że trzeba ją poznać. Umiarkowana, ale wyraźna dymność i morskie aromaty. Na zdrowie!
Caol Ila 12 yo to znana destylarnia z wyspy Islay. Produkuje dymny destylat, który postanowiłem uwzględnić w przeglądzie whisky single malt dla początkujących. Destylarnia powstała w 1828 roku. Podobnie jak prawie 1/3 destylarni whisky w Szkocji, należy do DIAGEO. Jej roczna moc produkcyjna to niespełna 6.500.000 litrów.
- Region: Islay
- Moc przerobowa: niemal 6.500.00 litrów rocznie
- Właściciel: DIAGEO
Podsumowanie przeglądu
Warto podkreślić, że to zestawienie jest nie tylko reprezentacyjne, ale także reprezentatywne dla szkockiego gorzelnictwa.
Przegląd objął whisky ze wszystkich regionów produkcji maltów. Największe: Speyside i Highlands reprezentują po 3 destylarnie, Lowlands 2, a Campbeltown i Islay po jednej. Co ciekawe, wszystkie prezentowane butelki pochodzą z destylarni powstałych w XIXw. Najstarsza to Auchentoshan zbudowana w 1823, a najmłodsza to Dufftown z 1896.
Omówione destylarnie znajdują się na bardzo różnych poziomach wolumentów produkcji. Rozciągają się od ponad 10M rocznie w przypadku Glenlivet, do mniej niż 1M w przypadku Springbank.
Dalsza część podsumowania
Prezentowane w tym odcinku whisky pochodzą od aż 7 producentów. Po dwie destylarnie reprezentują największych graczy, czyli DIAGEO z flagowym produktem, jakim jest omówiona w poprzednim odcinku whisky mieszana Johnnie Walkerem i Pernod Ricard z flagowym produktem, jakim jest blend Ballantine’s. Warto dodać, że obok whisky korporacyjnych pojawiła się także destylarnia Springbank znajdująca się w rękach prywatnych.
Jeśli jednak czujecie niedosyt, przejrzyjcie także przegląd whisky dla osób początkujących bez podziału na kategorie.