Śliwowica to bardzo ciekawy i warty uwagi alkohol mocny, który zdecydowanie najlepiej klasyfikuje określenie "brandy ze śliwek". Trunek ten produkowany jest z tych właśnie owoców i butelkowany zwykle w mocy około 70% ABV. Śliwowicę produkuje się z miazgi z pozbawionych pestek owoców stosując często kilkunastoprocentowy dodatek owoców z pestkami. Śliwowicę produkuje się w Europie Wschodniej i Centralnej. Główni producenci znajdują się na Bałkanach i są to Bułgaria, Chorwacja i Bośnia. Co ciekawe, w krajach tych, śliwowica bywa też klasyfikowana jako rakija, czyli ogólnie brandy owocowa. Silne tradycje produkcji śliwowicy są także poza Bałkanami, Słowacji, Słowenii, Polsce, a także Austrii i Szwajcarii. Jakie tajniki skrywa ten ciekawy trunek? Nie czekaj i poznaj je teraz!
Śliwa domowa
Śliwa to rodzaj krzewów z rodziny różowatych, który obejmuje około 200 gatunków. Nie wszyscy wiedzą, że do tego obszernego rodzaju należą także gatunki o zwyczajowych nazwach jak brzoskwinia, morela, wiśnia i czereśnia, a także mirabelka. Z tej przyczyny ważne jest, aby podkreślić, że śliwowica powstaje z gatunku o nazwie śliwa domowa (Prunus Domestica), która wywodzi się z Kaukazu i Azji Mniejszej. Hodowlę śliwy domowej w Europie rozpoczęli Grecy i Rzymianie, a w Polsce śliwowica pojawiła się w średniowieczu. Kiedy okazało się, że klimat śliwie służy, stała się popularnym owocem w kuchni słowiańskiej. Do produkcji śliwowicy używa się kultywaru, czyli odmiany uprawnej, o nazwie "Węgierka Zwykła", która swoją nazwę zawdzięcza faktowi, że do Polski przywędrowała z Węgier.
Przepis na śliwowicę, czyli produkcja brandy ze śliwek
Surowcem do produkcji śliwowicy są śliwki węgierki, które poddawane są kilkunastodniowej fermentacji spontanicznej. Fermentacja spontaniczna Owocem dwukrotnej destylacji jest spirytus o mocy powyżej 70%, który może zostać poddany kilkuletniemu leżakowaniu w dębowych beczkach. Śliwowica jest alkoholem kosztownym co wynika zarówno z charakteru surowca jak i zawartości alkoholu generującego dużą akcyzę. Do wyprodukowania jednego litra śliwowicy 70% potrzeba około 15 kg śliwek, które muszą być jedynym źródłem cukru. Fermentacja ma charakter spontaniczny. Aparatura do destylacji powinna być miedziana.
Historia śliwowicy w Polsce
W XVII i XVIII wieku, na wzór bałkańskich palinek pochodzących głównie z Serbii i Bośni, w Polsce również rozpoczęto produkcję wypalanek z owoców, wśród których śliwa cieszyła się największą estymą. Przed drugą wojną światową działało w Polsce kilkanaście zakładów produkujących rozmaite śliwowice. Gorzelnie działały we Bielsku, Lwowie, Łańcucie, Oświęcimiu czy Krakowie. Dzisiaj najsławniejszą śliwowicę produkuje Polmos Bielsko-Biała pod nazwą Passover Slivovitz, czyli śliwowica paschalna, która obecnie nie jest jednak produkowana w reżimie koszerności. Na rynku dostępne były także śliwowice powstałe w wyniku zmieszania destylatu ze śliwek ze spirytusami innego pochodzenia botanicznego, które oczywiście nie są śliwowicami najwyższego sortu i można postrzegać je jako farbowane lisy.
Śliwowica w kulturze żydowskiej
Śliwowica jest także popularnym trunkiem wśród Żydów, którzy piją ją podczas święta paschy obchodzonego na pamiątkę wyzwolenia Izraelitów z niewoli egipskiej, a także podczas innych uroczystości. Historycznie już od XIII Żydzi żyli w Polsce w diasporze, która osiągając rozmiar około trzech milionów mieszkańców, przed drugą wojną światową stanowiła około 10% populacji kraju. Śliwowicą zarówno z przyczyn konsumpcyjnych jak i biznesowych zainteresowały się także społeczności żydowskie. W XIX w. śliwowica stała się na tyle popularna, że w gorzelniach należących do Polaków jak i do Żydów, produkowane były wersje niekoszerne i koszerne dedykowane społecznościom żydowskim. Śliwowica koszerna musi powstawać pod kontrolą rabina gminy żydowskiej w myśl zasad dotyczących głównie czystości naczyń i pomieszczeń produkcji. Od słowa "pascha" (lub "pesach") śliwowica paschalna (koszerna) nosiła także nazwę "pejsachówka". Kultura żydowska była swoistym nośnikiem, który zainicjował eksport śliwowic z Polski między innymi do Izraela, USA i Ameryki Południowej. Oczywiście polską śliwowicą interesowały się także Polonie w różnych krajach.
Śliwowica łącka
Na pewno warto dodać, że w Polsce niezwykłą i bardzo osobliwą marką śliwowicy jest śliwowica łącka zwana także krasilicą. Produkowana jest ona wyłącznie nielegalnie jako alkohol bezakcyzowy w gminie Łącko. Co ciekawe, na obszarze tym obowiązuje niepisana umowa społeczna, na mocy której produkcja śliwowicy w praktyce nie jest ścigana.
