W dzisiejszym artykule wszystko na temat Prosecco. Serdecznie zapraszamy!
Co to jest Prosecco? To wino musujące z Włoch. Tyle wie praktycznie każdy. Dobrze jednak wiedzieć, że jest to pełnokrwiste wino musujące, za którym stoi wielowiekowa tradycja i wiele ciekawostek. W poniższym artykule zebraliśmy wszystko, co koneser prosecco powinien wiedzieć. Zapraszamy do lektury.
Co to jest prosecco i jakie ma pochodzenie?
Jest to białe wino musujące (spumante) lub lekko musujące (frizzante), które produkuje się w 9 prowincjach 2 regionów Veneto , czyli Wenecji Euganejskiej, oraz Firuli-Wenecji Julijskiej. Prosecco jest objęte oznaczeniem pochodzenia DOC i DOCG, które można porównać do francuskiego systemu AOC. We Włoszech jest 329 regionów DOC i 74 DOCG. Prosecco DOC
- Denominazione di Origine Controllata
- kontrolowane oznaczenie pochodzenia
Typ DOC to głównie wino na poziomie "entry level", które powstaje głównie z winogron zbieranych maszynowo na dużym obszarze obejmującym ponad 20.000 hektarów. Prosecco DOCG
- Denominazione di Origine Controllata e Garantita
- kontrolowane oznaczenie gwarantowanego pochodzenia
Regiony DOCG podzielić można dalej na:
- Superiore DOCG
- Rive DOCG
- Cartine DOCG
Dużo bardziej prestiżowe jest DOCG Prosecco Superiore, które powstaje z winogron uprawianych na stokach wzgórz. Te, siłą rzeczy zajmują znacznie mniejszą powierzchnię niespełna siedmiu tysięcy hektarów Conegliano Valdobbiadene i niecałych dwóch tysięcy hektarów wokół Asolo. Na wzgórzach zbiór maszynowy winogron jest niemożliwy, więc w grę wchodzi wyłącznie zbiór ręczny, który oczywiście korzystnie wpływa na jakość. Najważniejsze obszary produkcji typu DOCG to:
Conegliano i Valdobbiadene
Conegliano i Valdobbiadene to miasteczka pomiędzy którymi produkuje się wina budzące wielki szacunek wśród koneserów. Coraz częściej zauważyć można, że producenci z Valdobbiadene rezygnują z używania nazwy Conegliano i nazywają swoje wino Valdobbiadene Prosecco Superiore.
Asolo
Drugim ważnym regionem DOCG jest niewielkie miasteczko Asolo, gdzie produkuje się Prosecco Superiore DOCG.
Cartizze
Wzgórze Cartizze to wzniesienie 305 m n.p.m., gdzie znajdują się winnice zajmujące 107 hektarów. Co ciekawe, powierzchnia ta ma aż 140 właścicieli. W 2015 roku 1 hektar ziemi w Cartizze wyceniany był nawet na 2.000.000 $. Producenci wina z winogron z Cartizze są tak dumni ze swojego wina, że często rezygnują z nazywania swojego wina prosecco i nazywają je Superiore di Cartizze.
Glera - szczep winogron do produkcji prosecco
Prosecco to bardzo stara odmiana winogron, z której produkuje się sławne włoskie wino. Ponieważ nazwa szczepu brzmi tak samo jak nazwa wina, wiele miejsc poza Włochami używało tych winogron do produkcji wina, które z winem prosecco nie miało nic wspólnego. Dlatego w 2009 roku nazwa została zmieniona na "glera", aby nie występowała synonimia z nazwą typu wina i regionu. Wingogrona te dają aromaty bardzo owocowe kojarzące się z gruszkami, jabłkami i brzoskiwniami.
Warto dodać, że glera to główny szczep winogron w prosecco, ponieważ prawo zezwala na 15% domieszkę innych winogron.
Kontrowersje związane z nazwą
BTW nazwa Prosecco to tak w ogóle kiedyś wioska, a obecnie przedmieścia Triestu, czyli portowego miasta włoskiego, bardzo blisko granicy ze Słowenią i równie blisko (około 20 km) terytorium Chorwacji. Normalnie pewnie bym o tym nie mówił, ale słowo prosecco jest bardzo podobne do słowa prošek, czyli nazwy popularnego wina deserowego z Chorwacji. Niektóre źródła wskazują na to, że wina te mają wspólne pochodzenie właśnie z Triestu. Warto zwrócić jednak uwagę, że oba trunki w zasadzie nie mają cech wspólnych w takich obszarach jak stosowane odmiany winogron, technologia produkcji czy smak.
Produkcja Prosecco
Najpierw z winogron wyciska się moszcz. Ze 100 kilogramów winogron uzyskać można maksymalnie 70 litrów moszczu. Z wytłoczyn we Włoszech oczywiście produkowana jest grappa.
Wino to produkowane jest metodą zbiornikową, którą w 1895 roku wynalazł Włoch Federico Martinotti, ale do użytku przemysłowego wdrożył ją Francuz Eugeniusz Charmat w 1907 roku, przez co to jego nazwisko przeszło do historii.
- Pierwsza fermentacja zachodzi w otwartej kadzi skutkując w owocowym i aromatycznym winie pozbawionym bąbelków. Trwa ona 15-20 dni w 16-20 stopniach Celsjusza. Wytrącają się osady i powstaje wino o mocy około 10%.
- Druga fermentacja zachodzi w dużym zbiorniku ciśnieniowym po dodaniu "tirage", czyli mieszaniny cukru i drożdży. W produkcji prosecco wysokiej jakości, druga fermentacja trwa od kilku miesięcy do roku.
- Następnie wino przechodzi filtrację i przprzepompowywane jest do kolejnego tanku.
- Kolejnym etapem jest dodanie "dosage", które determinuje jak słodkie będzie wino.
- Rozlew do butelek pod ciśnieniem.
Metodę Charmat wykorzystuje się także do produkcji włoskiego Lambrusco i niemieckiego Sekt.
Podstawowa różnica pomiędzy prosecco a sławnym na całym świecie szampanem produkowanym "metodą tradycyjną", jest właśnie druga fermentacja, która w prosecco zachodzi w zamkniętym tanku, a w szampanie wewnątrz butelki. Skutkuje to mniejszymi bąbelkami oraz większym kontaktem z osadem drożdży, czego efektem jest mniej owocowy, a bardziej chlebowo drożdżowy charakter.
Jako ciekawostkę można dodać, że od 2020 roku dopuszczona jest produkcja typu Rose DOC, które powstaje z wingoron Glera z 15% dodatkiem Pinot Noir.
Rodzaje Prosecco
Zależnie od poziomu wysycenia wina dwutlenkiem węgla rozróżnia się trzy rodzaje tego trunku:
- spumante (musujące) – ciśnienie minimum 3 bar
- frizzante (półmusujące) – ciśnienie pomiędzy 1 a 2,5 bar
- tranquillo (spokojne) – rzadka odmiana pozbawiona CO2.
Prosecco ma także zdefiniowany minimalny poziom alkoholu jako 10,5% dla odmiany stołowej i frizzante oraz 11% dla spumante, czyli odmiany musującej. Warto podkreślić, że typ superiore jest zawsze spumante i pochodzi wyłącznie z regionów DOCG.
Słodkie czy wytrawne?
Prosecco prezentuje także różne poziomy cukru resztkowego. BRUT PROSECCO to kategoria, którą można podzielić na trzy mniejsze podkategorie:
- 0-3 g/l - brut nature
- 3-6 g/l - extra brut
- poniżej 12 g/l - brut
Choć w winach niemusujących słowo "dry" zwykle kojarzone jest z wytrawnością, w winach musujących wina extra dry i dry zawierają dodatek cukru:
- 12-17 g/l - extra dry
- 17-32 g/l - dry
Wino to może mieć także charakter półsłodki lub słodki
- 32-50 g/l - demi-sec
- 50+ g/l - doux
Prosecco - z czym pić? Koktajle
To wspaniałe wino musujące, które podawane jest także w niezwykle popularnych koktajlach. Bez wątpienia trzy najpopularniejsze z nich to:
- Aperol Spritz sławny na całym świecie włoski koktajl:
- wypełnić szklankę lodem
- 3 części Prosecco
- 2 części likieru Aperol
- dopełnić niewielką ilością wody gazowanej
- Bellini popularny, deserowy koktajl o łagodnym smaku
- 1 część musu brzoskiwniowego
- 3 części prosecco
- Mimoza
- 1 część soku pomarańczowego
- 2 części prosecco
Podsumowanie
Prosecco to wyjątkowe wino musujące prosto z Włoch. Dziś, posiada już rzeszę wiernych fanów. Doskonale nadaje się do drinków, pośród których najbardziej popularnym jest Aperol Spritz. Prosecoo posiada różne typy, które nie każdy odróżnia. Wszystkie z nich posiadają jednak wysoką jakość i są warte poznania. To również bardzo przystępna pod względem cenowym propozycja na rynku.
Dla zainteresowanych, materiał video o tym ciekawym trunku.